Tüketici Hakem Heyetleri 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun uyarınca tüketici işlemleri ve tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıkların çözümü amacıyla kurulan heyetlerdir. İllerde ticaret il müdürü, ilçelerde ise kaymakam veya bunların görevlendireceği bir memur Tüketici Hakem Heyetlerine başkanlık yapmaktadır. Heyetin diğer üyelerini ise belediye, baro, tacir/esnaf ve tüketici örgütü temsilcileri oluşturmaktadır.

Parasal Sınırlar

Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği’nin 6.maddesi uyarınca, tüketici hakem heyetlerinin görev alanını belirleyen başvuru sınırları her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ilan edilen yeniden değerleme oranında belirlenmekte olup 2021 yılı için büyükşehir belediyesi statüsünde olmayan illere değeri 11.330 TL’nin altında bulunan uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine, büyükşehir belediyesi statüsünde bulunan illerde ise 7.550 TL ile 11.330 TL arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine ve değeri 7.550 TL’nin altında bulunan uyuşmazlıklarda için ilçe tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılması zorunludur.

2021 yılı için 11.330 TL ve üzerindeki uyuşmazlıklarda ise 6502 sayılı Kanun md.73/A maddesi uyarınca öncelikle dava şartı arabuluculuk, arabuluculuk sürecinden olumlu sonuç alınamaması halinde ise tüketici mahkemelerine (tüketici mahkemesi bulunmayan yerlerde asliye hukuk mahkemelerine) başvurulması gerekmektedir.

Tüketici Hakem Heyetine Başvuru Usulü

Tüketici Hakem Heyetleri’ne şahsen veya avukat aracılığıyla, elden, posta yoluyla veya e-devlet üzerinden Tüketici Bilgi Sistemi (TÜBİS) https://tuketicisikayeti.ticaret.gov.tr yoluyla başvuru yapılabilmektedir.

Tüketici Hakem Heyeti Kararına İtiraz

Tüketici hakem heyeti kararları alındığı tarihten itibaren 10 iş günü içinde taraflara Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir. Taraflar kararın kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde hakem heyetinin bulunduğu yer tüketici mahkemesine itiraz yoluna başvurabilir. Tüketici mahkemesi bulunmayan yerlerde ise tüketici mahkemesi sıfatıyla asliye hukuk mahkemesine itiraz edilmesi gerekmektedir. Tüketici mahkemesi bulunmayan yerlerde ise itirazın, kararı veren tüketici hakem heyetinin bulunduğu yer veya adli yargı çevresine göre bağlı bulunduğu yer tüketici veya asliye hukuk mahkemesine yapılması gerekmektedir.

Tüketici mahkemesi (veya asliye hukuk mahkemesi) itiraz üzerine gelen tüketici hakem heyeti kararını HMK'nun 316 vd. maddeleri gereğince basit yargılama usulüne göre yargılama yapıp hakem heyeti kararına yönelik itirazın reddine karar vererek tüketici hakem heyeti kararının onaylanmasına veya kabulüne karar vererek hakem heyeti kararının iptaline karar verir. Ayrıca tüketici mahkemesi, hakem heyeti kararının esas yönünden kanuna uygun olup da kanunun olaya uygulanmasında hata edilmiş olmasından dolayı itirazın kabul edilmesi gerektiği veya kanuna uymayan husus hakkında yeniden yargılamayı gerektirmediği takdirde evrak üzerinde, kararı değiştirerek veya düzelterek onama kararı verebilir. Tüketici mahkemesi, tüketici hakem heyetinin kararını hatalı bulursa, gerektiğinde yeniden inceleme (esasında “tahkikat ve yargılama”) yaparak yeniden esas hakkında karar vermelidir.

Tüketici hakem heyeti kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine tüketici mahkemesinin vereceği karar kesindir. Bu nedenle temyiz veya istinaf yasa yoluna başvurulamaz.

Taraflar, hakem heyeti kararlarının kendilerine tebliğinden itibaren karar aleyhine onbeş gün içerisinde tüketici mahkemelerine itiraz etmezlerse karar kesinleşir. Taraflardan biri, onbeş günlük süre içinde tüketici hakem heyeti kararının iptali için tüketici mahkemesine itiraz edip, tüketici mahkemesince itirazın reddine ve tüketici hakem heyetinin verdiği kararın onanmasına karar verilmesi halinde de kesinleşir.

Kararın İcrası

Tüketici hakem heyeti kararları taraflar açısından bağlayıcı olup tüketici hakem heyeti kararının infazının karşı tarafça hemen yerine getirilmediği durumlarda, kararın icrası 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun ilamların icrasını düzenleyen 24 vd. maddelerine göre yerine getirilecektir.

Başvurucu, tüketici hakem heyeti kararının verildiği tarihten itibaren kesinleşmesini beklemeksizin kararı ilamlı takibe konu edebilir. Ancak tüketici hakem heyeti kararının iptali için tüketici mahkemesine(veya bulunmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemesine) başvuru esnasında kararın icrasının tedbir yoluyla durdurulması talep edilebilmektedir.